Op woensdagavond 24 mei togen 27 trouwe vrienden van het Stadsmuseum naar ons museum voor een wel heel bijzondere Vriendenavond. Deze avond was nu eens niet aan de kunst gewijd, maar aan de geschiedenis van de stad Woerden.
Jessica Rateland, een geboren en getogen Woerdense, vergastte onze vrienden op een presentatie van het Singelproject. Jessica heeft als senior Adviseur Openbare Ruimte van de gemeente Woerden de leiding over dit project. Jessica heeft een eigen adviesbureau en studeerde bouwkunde en architectuur geschiedenis.
Dat zij haar hart geheel aan Woerden heeft verpand bleek uit haar grote enthousiasme voor onze mooie stad en de bevlogen manier waarop zij haar project presenteerde.
In 2020 zal onze stad 650 jaar bestaan. In dat jaar zal ook het Singelproject zijn voltooid. Het project is bedoeld om het vestingkarakter van de stad terug te brengen. Daartoe is in 2013 de Singelvisie ontwikkeld, die de situatie van de vesting in 1832 als uitgangspunt heeft. De situatie van de vesting in 1832 is zeer goed met kaarten gedocumenteerd en biedt een stevig houvast voor het project.
In de afgelopen periode heeft de gemeente de beschoeiing van de Singel vernieuwd en verlaagd en wel zodanig, dat alleen de strakke lijst van de beschoeiing, door de gemeente zelf ontwikkeld, zichtbaar is. Daarmee zijn de oorspronkelijke harde lijnen van de binnenkant van de vesting opnieuw geprofileerd, deels ook door puntige vishoeken in te voegen en door verzorgde bootplekken te creëren.
In 1545 had Woerden al enigszins het karakter van een soort vijfhoekige vesting. Dat karakter werd in 1672 verder ontwikkeld met Bastions. De molen van Woerden staat op een zo’n bastion of vestingwal. In het onderhavige project gaat het om het herprofileren van twee andere bastions: de Torenwal en de Hoge Wal, waar nu respectievelijk de R.K. en algemene begraafplaatsen liggen. De eerste begraafplaats is nog steeds in gebruik.
Aan de hand van situatieschetsen geeft Jessica een beeld van wat de komende jaren zal worden ondernomen.
Bedoeling is het vestingkarakter van de bastions te versterken door de wal ronder te maken, een talud aan te leggen, een wandelpad (een escarpe) te creëren langs de Singel en boven op de wal en mooie rij bomen te plaatsen. Rond de kerkhoven zijn een hoge haag (rond het R.K. kerkhof) en een lagere haag rond de niet meer gebruikte algemene begraafplaats gepland.
Met geld van onder meer de provincie en het Rijk is het mooie witte poortgebouw (een Rijksmonument) in 2008 al opgeknapt en zal de algemene begraafplaats worden opgeknapt. Het ligt in de bedoeling er een soort open luchtmuseum van te maken met verhalen en foto’s van begrafenissen aan de Hoge Wal. Deze begraafplaatsen werden in gebruik genomen sinds het in de Napoleontische tijd verboden werd nog in de kerk te begraven.
Jessica reageerde vervolgens op vragen en opmerkingen van de aanwezigen. Gewezen werd op een gebrek aan communicatie met betrokken bewoners, op het gevaar van overlast (zwemmen en wandelen langs de wandelpaden aan de Singel) en het scherpe contrast tussen dit waardevolle project en de minder geslaagde invulling van het Defensie eiland.
Begraafplaatsen hebben in Nederland duidelijk een andere betekenis dan in zuidelijke landen, waar kinderen op de kerkhoven spelen en het kerkhof meer deel uitmaakt van het dagelijks leven, hetgeen niet wegneemt dat gewaakt moet worden voor het soort overlast dat ‘s zomers wordt ondervonden aan het stadsstrand nabij het Joodse kerkhof. Ook worden vragen gesteld over de kosten.
In totaal werken twaalf medewerkers aan het project. De totale kosten van het gehele Singelproject bedragen 4,2 miljoen Euro.
Op sommige vragen moest Jessica het antwoord schuldig blijven, omdat de nieuwe gemeenteraad en college over zaken als inspraak nog beslissingen moeten nemen.
Na het dankwoord en de bloemen van voorzitter Dick Launspach daalden de aanwezigen de trap af om nog met elkaar en Jessica van gedachten te wisselen onder het genot van een kostelijke drankje en smakelijke hapjes.
Al met al een boeiende ontmoeting met een bevlogen Woerdense ambtenaar.
Frans Lander, secretaris Vrienden van het Stadsmuseum